Bij het bespreken van de Kaderbrief wordt door de fracties altijd een algemene beschouwing uitgesproken. GroenLinks kiest er vaak voor om hierin minder in te gaan op de Kaderbrief (dat doen we meestal in de commissie al) maar vooral een beschouwing te geven op het werk van de raad, de actualiteit en de veranderingen die we nog willen.
Voor fractievoorzitter Rik Berends was dit zijn allereerst algemene beschouwing die hij deed. Hieronder is de volledige tekst te lezen.
Mijn eerste algemene beschouwing. Waar veel mensen misschien dromen van een carrière als brandweerman, astronaut, boer of voetballer, was dit wel iets waar ik al een tijd naar uitkeek. Toen ik aandacht begon te hebben voor de politiek, zo’n 15 jaar geleden, zag ik een wereld waarvan ik hoopte dat die beter zou worden en waarvan ik hoopte dat ik daaraan zou kunnen bijdragen. Er was ook best veel te vieren in die tijd. De vrijheid om jezelf te zijn nam toe, het klimaatakkoord van Parijs werd gesloten en in veel gemeenten, ook de onze, kwam steeds meer aandacht voor biodiversiteit en duurzaamheid. Deze gemeente kwam met vooruitstrevend klimaatbeleid: 2030 was, en is het doel. Het Biosintrum werd gebouwd en hoewel dat politiek een lastig dossier was, liet het wel zien dat de gemeente vooruit wil. Bovendien heeft onze gemeente gelukkig best veel sociaal beleid. Hoewel niet alles goed gaat, straalt het enthousiasme om onze inwoners te helpen er vaak vanaf.
Natuurlijk was niet alles goed in die tijd dat ik me begon te interesseren in de politiek. Rusland viel Georgië en later de Krim binnen. Het aantal natuurrampen nam toe. Het kabinet Rutte II schafte de bed, bad en brood regeling af. Vraag me niet waarom, maar juist dát moment maakte veel indruk op me. Een moment waarop kwetsbare mensen, uitgeprocedeerde asielzoekers, het slachtoffer werden van bezuinigingspolitiek. ‘De lijdende voorwerpen zijn te kwetsbaar om politieke spelletjes mee te spelen,’ schreef een krant in dat jaar over dat onderwerp. De auteur van dat stuk kon denk ik niet vermoeden dat zo’n 15 jaar later, alle problemen in dit land door de regering aan asielzoekers toegeschreven zouden worden en dat er in 2025 een kabinet zou vallen omdat niet alle partijen bereid waren mee te gaan in onmenselijk beleid.
Voorzitter, de wereld maakt me op dit moment cynisch en verdrietig. Hoewel we allemaal kunnen zien dat de wereld op klimaatgebied aan de rand van de afgrond staat, zijn veel politici niet bereid daar echt beleid op te maken. En hoewel ik blij ben dat ik niet elke week naar de wasstraat hoef, is het toch nogal verdrietig dat de reden daarvoor is dat het aantal insecten dramatisch afneemt. We horen dagelijks over burgerslachtoffers in allerlei ellendige oorlogen. Om ons heen zien we leiders die niets geven om mensen, maar wel kwetsbare mensen wijs maken dat hun problemen te wijten zijn aan andere kwetsbare mensen. Wethouders en raadsleden moeten zich zorgen maken over hun veiligheid. En de jonge, idealistische Rik had niet verwacht dat hij zich in 2025 zorgen zou moeten maken over de rechten van vrouwen, minderheden of lhbtiq+ rechten. Toch is dat wel de wereld waarin we ons bevinden. En hoewel de hoop me langzamerhand ontgaat en ik hier regelmatig van kan wakker liggen, maakt dit me ook strijdbaar.
de aarde is de zachtheid zelf
terwijl ze verder dommelt
ze heeft geen weet van politiek en religieus gerommel
de aarde is heel lief en zoet
terwijl de mens zich mateloos uitleeft
geen eerbied en respect heeft
de aarde is te goed
Voorzitter, deze tekst van Boudewijn de Groot hoorde ik laatst op de radio. Dat luister ik soms nog. En die raakte me diep. Want we moeten het toch met elkaar doen: als we er niet voor vechten om goed te zorgen voor elkaar en voor de aarde, dan wordt het een lastig verhaal.
Want er is veel om voor te vechten. En voorzitter, af en toe is er ook hoop. En die hoop vind ik toch vaak hier in Ooststellingwerf. Met alle verschillen die we hier in de gemeenteraad soms hebben, toch krijgen we hier veel voor elkaar in de raad. Het lijkt er serieus op dat wij klimaatneutraal in 2030 gaan halen, mede dankzij de tomeloze inzet van onze voormalige wethouder Gerben But, en ik twijfel er niet aan dat Lisa, of wethouder Edema, daar ook nog grote stappen in gaat zetten. En ook onze fractie heeft hier natuurlijk veel werk in verzet, Annemiek en Henk hebben hier in de vorige periode voor gestreden en dat doen we nu nog steeds. Maar deze onderwerpen nemen we vaak unaniem aan en ook dat is toch behoorlijk uniek. Dank daarvoor, zeg ik tegen de andere fracties. In de afgelopen jaren zijn er veel huizen verduurzaamd en soms zelfs van het gas afgehaald. Goed voor de aarde, maar ook goed voor onze inwoners, want onze inwoners besparen zo een hoop energielasten. Onze gemeente werkt hard aan vergroening en we combineren dat met speelplekken. Goed voor de hittestress en bovendien kunnen onze kinderen lekker buiten spelen. We steunen de dierenvoedselbank, zodat inwoners met een laag inkomen toch hun dieren te eten kunnen geven en niet hoeven te kiezen. We besteden aandacht aan menstruatie-armoede. En we hebben een ambitieus accommodatiebeleid neergezet, waarin we volop inzetten op leefbaarheid en duurzaamheid. Allemaal onderwerpen die mij en mijn fractie trots maken. Als we die accommodaties dan toch hebben, ziet GroenLinks wel graag dat ook zoveel mogelijk mensen kunnen zwemmen in onze mooie zwembaden. En dat staat onder druk, want steeds minder kinderen halen hun zwemdiploma. In onze motie ‘Alle kinderen zwemmen in het water’ doen we een voorstel. Sommige gemeenten bieden zelf zwemlessen aan. En aangezien wij ook eigenaar zijn van een zwembad, hebben we die mogelijkheid misschien ook wel. Dat kan de kosten omlaag brengen en ook die inwoners die geen recht hebben op ondersteuning vanuit stichting Leergeld een mogelijkheid kunnen bieden.
En voorzitter, GroenLinks wil graag door. We kunnen hier de wereld niet veranderen, maar we kunnen wel beginnen bij onszelf. We kunnen laten zien dat al onze inwoners meetellen. Als gemeente hebben we immers de taak om al onze inwoners in gelijke gevallen, hetzelfde te behandelen. Samen met de VVD, de PvdA, LO en D66 dienen we een motie in om dat zichtbaar te maken in de raadzaal. Op 1 juli, Keti Koti, is het extra belangrijk om daar aandacht voor te hebben. De heer Ter Heide dient er een ander amendement over in.
Er ligt ook, want daar gaat het vandaag over, een ambitieuze kaderbrief die volop positieve punten bevat. We zetten in op duurzaamheid en gezondheid. We zetten in op ambitieuze herstructureringsprojecten. En we zetten in op het welzijn van onze inwoners met de welzijnscoach. Eigenlijk is GroenLinks best tevreden.
Toch hebben we nog wel een aantal aandachtspunten die we willen inbrengen. Eerst maar over die herstructureringsprojecten. Die steunen we natuurlijk! We moeten kijken hoe we onze bestaande wijken kunnen aanpassen en verbeteren. Onze moties ‘Naar Buiten!’ en ‘Speel, speel speel!’ gaven dat ook aan. Hoe staat het daar eigenlijk mee, wethouder?
Maar we vinden ook dat als we gaan herstructureren, dat we moeten kijken naar de behoeftes van deze tijd. We hebben steeds meer eenpersoonshuishoudens, meer mensen die op de begane grond willen wonen en doordat er steeds meer mensen zijn wordt ook steeds meer groene buitenruimte en landbouwgrond opgeslokt. Daarover dienen we, met de PvdA, Lijst Ooststellingwerf, Lijst Hoogenkamp, ChristenUnie en de VVD de motie ‘Inbreidingsmogelijkheden’ in. We willen graag dat we gaan kijken hoe we meer huizen kunnen bouwen op hetzelfde oppervlak. Dat biedt ook allerlei kansen.
GroenLinks vindt ook dat we serieus moeten kijken hoe we onze inwoners, de natuur en agrariërs kunnen beschermen. Om ons heen zien we in steeds meer gemeenten een vergunningsplicht voor sierteelt of lelieteelt. Opsterland heeft zelfs een verbod. Veel inwoners maken zich hier zorgen over, maar ook onder boeren zijn hier zorgen over. Het probleem in deze discussie, is dat iedereen gelijk heeft. Natuurliefhebbers hebben gelijk dat de pesticiden negatieve effecten hebben op de natuur. Boeren hebben gelijk, want ze doen niets illegaals en volgen de methoden die ze hebben geleerd en proberen natuurlijk ook het gebruik te beperken. En omwonenden hebben gelijk, want pesticiden zijn slecht voor de gezondheid. Dat staat inmiddels wel vast.
Misschien is zo’n vergunningsplicht voor ons wel een goede manier om hierop in ieder geval te kunnen sturen. Daarom vraagt GroenLinks om een genuanceerde afweging en we zijn benieuwd hoe het college daarover denkt. De voor en nadelen in beeld brengen, kan ons helpen te kiezen.
Voorzitter, ik begon misschien niet zo opbeurend. Zo voel ik me ook niet altijd, als ik kijk naar de wereld om ons heen. Maar we kunnen hier wel iets doen voor onze eigen inwoners. Daar houd ik me aan vast en daar zal GroenLinks zich voor in blijven zetten. We hopen dat we dat vandaag samen kunnen doen en we zullen welwillend kijken naar de voorstellen van veel andere fracties.